Nederlandse winkelcentra ontwikkelen zich regionaal sterk verschillend. In de grote steden neemt de leegstand af, middelgrote en kleine steden hebben nog veel last van de hoge leegstand. Angst voor afkalving van winkelcentra leidt ook tot meer rechtszaken.
Afgelopen jaar begon nog erg turbulent met faillissementen van onder andere Miss Etam, Schoenenreus en Thom Broekman. Maar daarna is het redelijk rustig gebleven en kwamen er ook weer nieuwe winkels bij, constateert onderzoeksbureau Locatus. Per saldo nam het totaal aantal leegstaande panden af van 16.755 naar 16.562 nu.
De winkelleegstand in Nederland is voor het eerst in tien jaar weer iets afgenomen. Per 1 januari dit jaar bedroeg de leegstand 7,4 procent. Dat is 0,1 procent lager dan begin 2015.
(klik voor uitvergroting)
Faillissement V&D zorgt mogelijk voor meer leegstand
Het herstel komt vooral doordat het economisch weer wat beter gaat. De laatste jaren kwamen er telkens steevast meer panden leeg te staan, als gevolg van de economische crisis en omdat mensen steeds meer online shoppen. Tot 2009 lag de leegstand nog onder de 5 procent.
Locatus verwacht wel dat de leegstand komende maanden weer wat zal oplopen. Dit heeft te maken met het recente bankroet van warenhuisketen V&D en de schoenenzaken van Macintosh. Het is nog onduidelijk of en in welke vorm deze winkels een doorstart kunnen maken.
Daling leegstand grote steden, stijging in middelgrote steden
Verspreid over het land zijn wel grote verschillen. In de zeventien grootste stadscentra nam de leegstand vorig jaar af van 7,2 naar 6,9 procent, terwijl de binnensteden van de middelgrote plaatsen de leegstand juist zagen oplopen van 11,6 naar 11,9 procent.
Stadsdeelcentra als Den Haag Leyweg, Eindhoven Woensel en Haarlem Schalkwijk presteerden het slechtst. In deze categorie liep de leegstand aardig op, van 7,9 naar 9,4 procent.
Dat de ontwikkelingen zo uiteenlopen komt volgens Locatus omdat het winkelgedrag verandert. Voor even lekker shoppen kiezen mensen tegenwoordig steeds meer voor centra met het meest uitgebreide aanbod. Dat daarvoor dan iets verder gereisd moet worden, neemt men op de koop toe. Daarmee trekken de topsteden steeds meer bezoekers.
In de wijk- en buurtcentra waar mensen hun dagelijkse boodschappen doen, liep de leegstand ook terug, van 8,6 procent naar 8,1 procent. Verder krabbelden de meubelboulevards vorig jaar iets uit het dal. De leegstand bedraagt daar nu 9,3 procent, tegen 9,4 procent een jaar geleden.
Rechtszaken over gemeenteplannen winkelcentra
Angst voor toenemende leegstand leidt vaker tot rechtszaken over vastgoedplannen van gemeenten, zo signaleert het Financieele Dagblad dinsdag.
Tegenstanders van nieuwe uitbreidingsplannen voor winkelcentra zijn vaak bestaande detailhandelaren en vastgoedeigenaren in de buurt die vrezen voor afkalving van oudere winkelcentra.
Als voorbeeld noemt het FD het verzet tegen de uitbreiding van winkelcentrum Leidsenhage in Leidschendam-Voorburg. Vastgoedbeleggers Unibail-Rodamco wil daar zo'n 25 duizend vierkante meter aan oppervlak toevoegen aan de bestaande 75 duizend vierkante meter.
Een andere vastgoedbelegger, Syntrus Achmea Real Estate & Finance, heeft de uitbreidingsplannen bij de Raad van State aangevochten. De vrees is dat de uitbreiding van Leidsenhage leidt tot omzetverlies in omringende winkelcentra. "Daar zal de omzet weglekken waardoor retailers de huur moeilijker kunnen betalen. Uiteindelijk resulteert dat in leegstand en verloedering van winkelgebieden", aldus directeur winkelbeleggingen René Vierkant van Syntrus Achmea tegen het FD.
Volgens de gemeente Leidschendam-Voorburg is uitgebreid onderzoek gedaan en zou er geen onaanvaardbare extra leegstand ontstaan.
Bron: ANP/Z24
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl